Wyjazd szkoleniowy do Biblioteki Wyższej Szkoły Zawodowej w Regensburgu
W dniach 12 – 16 kwietnia 2010 r. pracownice Biblioteki PWSZ w Chełmie, p. Barbara Polakowska, p. Maria Bajko, p. Teresa Chyła brały udział w wyjeździe szkoleniowym do Biblioteki Wyższej Szkoły Zawodowej w Regensburgu (Hochschule Regensburg University of Applied Sciences).
Wyjazd pracowników do biblioteki zagranicznej był możliwy dzięki programowi Erasmus. Biblioteka Wyższej Szkoły Zawodowej w Regensburgu została wybrana ze względu na podpisaną umowę bilateralną z Państwową Wyższą Szkołą Zawodową w Chełmie. Celem wyjazdu było poznanie doświadczeń Biblioteki Wyższej Szkoły Zawodowej w Regensburgu w zakresie organizacji pracy, gromadzenia i opracowywania księgozbioru, udostępniania zbiorów, stosowanego systemu zabezpieczeń i automatyzacji wypożyczeń oraz organizacji imprez promujących działalność biblioteki.
Nowoczesny budynek, w którym jest usytuowana biblioteka został oddany do użytku w 2005 r. Po wejściu do biblioteki odnosi się wrażenie lekkości konstrukcji i przejrzystości w urządzeniu wnętrza. Ściany oraz dach w kształcie kopuły są zbudowane ze szkła, co daje dużo światła oraz bezpośredni kontakt z otoczeniem. Wewnątrz znajduje się antresola. Obydwa poziomy biblioteki łączą odpowiednio skonstruowane schody, dające poczucie bezpieczeństwa. Nowoczesne regały, wykonane z satynowego szkła są ustawione promieniście, ułatwiają czytelnikowi orientację w czytelni. Specjalne oświetlenie stwarza wrażenie gwiaździstego nieba. W pomieszczeniu przeważa kolorystyka srebrno-szara, z ożywiającym akcentem czerwieni.
Powierzchnia biblioteki liczy 2390 m kw., książki zajmują 7500 m bieżącego. Czytelnicy mają do dyspozycji 465 miejsc w dwóch czytelniach, możliwość korzystania z internetu, miejsca do pracy indywidualnej (w digita wyodrębnionych kabinach) i grupowej, dostęp do wszystkich pomocy audiowizualnych. Podczas sesji egzaminacyjnych z czytelni korzysta około 3000 osób. Biblioteka otwarta jest 72 godziny w tygodniu.
Zasób biblioteki obejmuje 163 tys. egzemplarzy książek, 643 tytuły czasopism drukowanych oraz 7000 czasopism elektronicznych licencjonowanych. Około 95 % książek i czasopism zlokalizowanych jest w wolnym dostępie w czytelni, umożliwiając czytelnikom korzystanie z książek na miejscu lub samodzielne wypożyczenia na zewnątrz. Pozwala na to zastosowanie nowoczesnego systemu zabezpieczenia zbiorów i automatyzacji wypożyczeń.
Biblioteka Wyższej Szkoły Zawodowej współuczestniczy w tworzeniu wspólnego katalogu elektronicznego skupiającego zbiory bibliotek Regensburga.
W bibliotece zatrudnionych jest 20 bibliotekarzy. Gromadzeniem zbiorów zajmują się bibliotekarze dziedzinowi. Propozycje zakupu książek mogą zgłaszać użytkownicy, zarówno pracownicy jak też studenci. Ostateczną decyzję w sprawie zakupu książek podejmuje dyrektor biblioteki. Ciekawostką jest fakt, że dana książka w całym państwie ma jednakową cenę, w związku z tym przy zakupie nie trzeba robić przetargów, co w dużym stopniu skraca czas oczekiwania na książkę, którą biblioteka kupuje na zamówienie czytelnika.
Bibliotekarze naukowi, czyli mający najwyższe kwalifikacje zawodowe, zajmują się nadawaniem sygnatur, klasyfikacją i opisem bibliograficznym książki. Jest to jednolity system obowiązujący wszystkie biblioteki tworzące Katalog Regensburg.
Biblioteka należy do Bawarskiego Związku Bibliotek, co bardzo ułatwia podejmowanie wspólnych inicjatyw promujących biblioteki i czytelnictwo.
Szkolenie w bibliotece w Regensburgu zostało bardzo dobrze przygotowane przez stronę niemiecką, ponieważ gospodarze zadbali o zaprezentowanie nie tylko własnej biblioteki, ale również umożliwili zwiedzenie Biblioteki Instytutu Europy Południowo – Wschodniej oraz biblioteki prywatnej bawarskiego rodu książęcego Thurn & Taxis, gromadzącą zbiory dotyczące rodziny książęcej, miasta Regensburg i historii poczty, którą zapoczątkował protoplasta rodu.
Ważnym momentem pobytu było zwiedzenie Biblioteki Uniwersyteckiej w Regensburgu. Biblioteka ta dysponuje księgozbiorem liczącym ponad 3,3 miliona książek, jest całkowicie zautomatyzowana. Bardzo interesującym punktem tej wizyty było zapoznanie się z pracą Centrum Multimedialnego wyposażonego w nowoczesne skanery. Zaprezentowano metody digitalizacji zbiorów audiowizualnych i drukowanych oraz rozwiązania dla osób niepełnosprawnych.
Zapoznano się z pracą, gromadzeniem i udostępnianiem zbiorów przez Bibliotekę Miejską. Ciekawostką jest to, że każdy korzystający musi co rok płacić abonament. Bardzo interesujący w tej bibliotece był dział z literaturą dla najmłodszych czytelników, niezwykle kolorowy, z półkami dostosowanymi dla dzieci.
W ostatnim dniu pobytu swoje zbiory w postaci cennych starodruków udostępniła Biblioteka Państwowa w Monachium (oddział w Regensburgu). Na uwagę zasługuje fakt, że przy tej bibliotece funkcjonuje dział którego zadaniem jest koordynacja pracy bibliotek Bawarii, organizacja bibliotek publicznych w miejscach gdzie jest na nie zapotrzebowanie, urządzanie ich, szkolenie pracowników, zakupy książek.
Rząd państwa niemieckiego kładzie szczególny nacisk na rozwój czytelnictwa. Biblioteki organizują różnego rodzaju akcje skierowane do dzieci, młodzieży, nauczycieli, aby zainteresować ich swoją ofertą. Ma to swoje odbicie w poziomie czytelnictwa. Mimo, że czytelnicy ponoszą pewne koszty, to z bibliotek korzysta bardzo dużo osób.
Udział w szkoleniu w nowoczesnej bibliotece zagranicznej pozwolił zapoznać się z organizacją bibliotek niemieckich, z metodami gromadzenia i opracowywania zbiorów jak też ze stosowanymi tam rozwiązaniami technicznymi. Zdobyte doświadczenia pozwolą zastosować je w Bibliotece PWSZ w Chełmie. Na podkreślenie zasługuje życzliwa i profesjonalna postawa bibliotekarzy niemieckich.
Teresa Chyła
Barbara Polakowska
Maria Bajko